افراد زیادی با تفکر، فرهنگ، مهارت و استعداد متفاوت در طول زمان بر روی این کره خاکی قدم زده‌اند و گاهی آثار و شگفتی‌هایی خلق کرده‌اند که بشر امروزی را به تعجب و تحسین وا می‌دارد. در این میان در آذربایجان‌شرقی غار دست کند سه طبقه “نعیم” در زیرزمین کشف شده است که با معماری داخلی، راهروها، هواکش، چاه‌ها و اتاق‌هایش هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند.
کاشف غار نعیم در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، منطقه آذربایجان‌شرقی، در خصوص این غار گفت: غارنعیم یا نعم را در سال ۱۳۸۰ در دامنه کوه سهند در آذربایجان‌شرقی، حوالی سردرود ما بین خلجان و ورنق کشف کردم. در واقع به محلی که با دست حفر شود نعم گویند و اسم این غار به دلیل دست‌کند بودن از آن گرفته شده‌است.
محمد حسین قابل نژاد سردرودی در خصوص معماری داخلی غار، اظهار کرد: این غار در سه طبقه بوده که در سالن هر طبقه در سمت چپ و راست آن اتاق‌هایی دو یا سه نفره به اندازه دو در “دو و نیم” متر و به ارتفاع یک و نیم مترساخته شده‌است و به نظر می‌آید شاید بیشتر از سه طبقه هم باشد.
وی با اشاره به طبقه اول این غار، بیان کرد: این طبقه به طول سه و نیم کیلومتر و دارای ۲۰۰ اتاق در اطراف است که در هر اتاق محل‌هایی برای استراحت، قراردادن شمع و تأمین روشنایی تعبیه شده است. هم‌چنین رودی به طول ۳۰۰ متر برای تامین آب آشامیدنی افراد ساکن در غار، ما بین اتاق‌ها در سالن جریان دارد. این طبقه به هواکش بزرگی که اهالی به آن برج می‌گویند، ختم می‌شود.
وی ادامه داد: ورودی طبقه دوم از راه سقف طبقه اول، بعد از طی ۱۵ متر از ورودی اصلی غار دیده می‌شود که موقع ورود به این طبقه فرد با سه راهی مواجه می‌شود که یکی آن را به ورودی برمی‌‌گرداند، یکی به مکانی نامشخص که احتمالا چاه است می‌برد و دیگری هم فرد را به طبقه دوم می‌رساند که به طول ۲۰۰ متر و دارای ۲۰ اتاق است.
وی در خصوص طبقه سوم خاطر نشان کرد: به گفته اهالی منطقه از طبقه دوم به سوم مسیر دسترسی وجود دارد که امروزه به دلیل رسوبات مسدود شده است.
قابل نژاد با اشاره به اینکه این غار در چهار شاخه ساخته شده است، گفت: بخشی از غار در زیر خانه‌های شرقی خلجان قرار دارد که اهالی برای نگهداری آذوقه و انباری از آن استفاده می‌کنند و بخشی در زیر روستای ورنق به طول یک کیلومتر است. بخش دیگر به قسمتی مرطوب در شرق متصل و بخش چهارم به منطقه‌ای بنام میندوش منتهی می‌شود.
وی خاطر نشان کرد: در طی این ۱۵ سال کارشناسان داخلی و حتی فیلم بردارانی از خارج کشور برای بازدید از غار آمده‌اند ولی تا به حال اقدامات جدی برای پاکسازی رسوبات، احیاء و آماده‌سازی غار برای بازدید گردشگران انجام نگرفته‌است.
یک پژوهشگر درگفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، منطقه آذربایجان‌شرقی، در خصوص مشخصات دهانه این غار گفت: دهانه غار به عرض چهار متر و ارتفاع یک و نیم متر است ولی مدخل ورودی ۶۰ در ۶۰ سانتی‌متر است که درموقع ورود باید ۱۰ متر سینه خیز راه را طی کرد. پس از طی این مسافت، میدان بزرگی دیده می‌شود که وسط آن چاهی وجود دارد که با دهانه‌ای به قطر دو متر و به عمق چهار متر به طبقات زیرین دیگر متصل می‌شود.لازم به ذکر است که غار دارای چندین ورودی است که اهالی روستا بسیاری از آن‌ها را مسدود و برایشان درب ساخته و قفل کرده‌اند. غار از سمت شمالی به خانه‌های مردم راه دارد که به دلیل حریم خصوصی امکان ورود وجود ندارد و مشخص نیست این غار به کجا منتهی می‌شود.
وی با اشاره به وجود محفظه هوا و نور به طرف بیرون سقف غار یاد آورشد: در هر ۵۰ متر محفظه‌هایی به ارتفاع دو تا پنج متر و قطر نزدیک ۷۰ سانتی‌متر برای تهویه هوا و تامین روشنایی ساخته شده‌اند و نیز بیرون هر اتاق و راهروها جای پیه سوزها دیده می‌شود.
وی با تاکید بر نگارش کتابی در مورد آثار باستانی که غارها هم فصلی از این کتاب هستند، گفت: این کتاب حاصل ۱۰ سال تحقیق است که پس از انتشار می‌تواند به بسیاری از سوالات در مورد غار پاسخ دهد.
پورحسین خونیق در خصوص سفال‌های کشف شده از غار، گفت: سفال ساده نخودی، قرمز و خاکستری رنگ به همراه اشکال مختلف، سفال ساده لعاب‌دار، سفال لعاب‌دار گلدار تزیینی و سفال سوخته از محل کشف شد که احتمال می‌رود مربوط به صده‌های قبل از اسلام تا دوره اسلامی باشد.
وی با انتقاد از عدم توجه میراث فرهنگی به این غار، اظهار کرد: متاسفانه نهادها به خصوص میراث فرهنگی آنچنان که می‌بایست تا حال برای این محل ارزشی قائل نشده‌اند؛ به طوری که چندین سال قبل نمونه‌های کشف شده را به کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان‌شرقی به امید بررسی تحویل آن‌ها دادیم ولی تاکنون خبری از نتایج بررسی اعلام نکرده‌اند.
مطالب بالا شامل اطلاعاتی بود که به خبرنگار ایسنا داده شده است. بدنبال کشف این غار توسط کاشف آن جمعی از نخبگان و صاحب نظران مسایل تاریخی آذربایجان بر آن شدند تا توجه مسئولین استانی را در خصوص ایجاد ظرفیت برای منطقه گردشگری در این منطقه با بهره گیری از موقعیت بسیار خوب غار کشف شده معطوف بدارند ولسی تا حالا موفق به این کار نشده اند گرچند گفتمان های زیادی انجام گرفت ولی هدفی که از تبیین این مسئله توسط دلسوزان به هویت ملی منطقه اذربایجان بود حاصل نشده است.
در این راستا پژوهشگر مسایل تاریخی و شهری آقای دکترناصر علیزاده به همراه دکتر فیض اللهی با هماهنگی اساتید معظم و اهالی دلسوز و فرهیخته ی منطقه علی الخصوص معلم فرهیخته جناب آقای رحیم قابل نژاد ، در یکی از روز های جمعه ی زمستانی در۱۹ اسفند ۹۰ در معیت کاشف غار بازدیدی از این غارانجام دادند که درخور اهمیت هست. عزیزان حاضر در محل با اینکه دهنه غار دچار رسوب گرفتگی و تنگی شده بود حاضر به مخاطره شده و بصورت سینه خیزاز دهنه این غار به بیش از ۱۰ متر جهت بازدید از قسمتهای این غار شگفت انگیز نمودند.که بدون استثناء مورد تایید تمام حاضرین و تاکید بر ادامه روند ترویج منطقه نمونه گردشگری ورسیدگی لازم به این جواهر فراموش شده در قلب آذربایجان قرارگرفت.
چنانکه مردم غیور تبریز مستحضرند منطقه خلجان در تحت پوشش منطقه ۷ کلانشهری در آمده است. و با در نظر گرفتن به انتخاب کلانشهر تبریز به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی جهان در سال ۲۰۱۸ ، امیدواریم در فرصت اندک باقی مانده ، مدیران و مسئولین سازمان میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان آذربایجان شرقی در وهله اول و سپس مدیران و مسئولین کلانشهر تبریز، مخصوصا اعضای محترم شورای اسلامی کلانشهر تبریز مورد انتظار دست اندرکاران فرهنگی تاریخی آذربایجان می باشد.بی شک استفاده از پنانسیل و ظرفیت موجود در این منطقه مخصوصا این غار شگفت انگیز ، موجب سربلندی مردم غیور تبریز و آذربایجان مخصوصا مردم شریف منطقه خلجان خواهد گردید. بادرنظرگرفتن نزدیکی منطقه خلجان به شهر تاریخی سردردود که به عنوان پایتخت تابلو فرش جهان مطرح است و یکی از برندهای مطرح در بازار گردشگری ۲۰۱۸ هم خواهد بود و از طرفی منطقه زیبای موجود در بین این منطقه و شهر سردرود مخصوصا سردری چایی از مصداق های بارز در توجه و توسعه گردشگری منطقه می باشد که نباید مسئولین از آین قضیه غافل باشند.
